داشبورد مدیریتی چیست؟
داشبورد مدیریتی یک ابزار است که به مدیران و مسئولان کمک می‌کند تا اطلاعات کلیدی و شاخص‌های عملکردی مرتبط با عملکرد سازمان خود را به صورت گرافیکی و قابل فهم نمایش دهند. داشبورد مدیریتی مجموعه‌ای از اطلاعات کلیدی است که به صورت گرافیکی و مرتبط با هدف‌ها و استراتژی‌های سازمان نمایش داده می‌شود. این اطلاعات اغلب از منابع مختلفی مانند پایگاه‌های داده، نرم‌افزارهای مدیریتی، سامانه‌های اطلاعاتی و غیره جمع‌آوری می‌شوند و سپس به صورت خودکار یا دستی در داشبورد نمایش داده می‌شوند.
در داشبورد مدیریتی، معمولاً از انواع مختلفی از نمودارها و گرافیک‌ها استفاده می‌شود که اطلاعات را بصری و قابل فهم می‌کنند. این اطلاعات ممکن است شامل:
- نمودارهای میله‌ای و پیشرفت: برای نشان دادن عملکرد فعلی در مقایسه با اهداف و استانداردها.
- نمودارهای دایره‌ای و سهمیه‌ای: برای نشان دادن توزیع و تحلیل داده‌ها بر اساس شاخص‌های مختلف.
- جداول و گزارش‌ها: برای نمایش جزئیات بیشتر و ارائه داده‌های عددی.
- نمودارهای خطی و منحنی‌ها: برای نشان دادن روند تغییرات و عملکرد زمانی.
- نقشه‌ها و مکان‌یابی: برای نشان دادن اطلاعات مکانی و جغرافیایی.
هدف اصلی از داشبورد مدیریتی، کمک به مدیران در ارزیابی عملکرد سازمان و اتخاذ تصمیمات استراتژیک است. با استفاده از داشبورد مدیریتی، مدیران می‌توانند به سرعت و به صورت گرافیکی به داده‌های مهم دسترسی داشته باشند و تصمیم‌گیری‌های بهتری را انجام دهند.
چرا به داشبورد مدیریتی نیاز داریم؟
استفاده از داشبورد مدیریتی، به دلایل زیر برای سازمان‌ها و کسب‌وکارها اهمیت بسیاری دارد:
- آگاهی فوری: داشبورد مدیریتی به مدیران کمک می‌کند تا اطلاعات فوری در مورد عملکرد سازمان را در اختیار داشته باشند، که این امر امکان اتخاذ تصمیمات سریع‌تر و به موقع را فراهم می‌کند.
- شفافیت عملکرد: با استفاده از داشبورد، عملکرد سازمان به صورت واضح و شفاف نمایش داده می‌شود، که این امر باعث می‌شود تا همه اعضای تیم از وضعیت فعلی سازمان آگاه باشند و همگرایی بیشتری در راستای اهداف مشترک ایجاد شود.
- ارتباطات بهتر: داشبوردهای مدیریتی به مدیران امکان ارتباط موثر‌تر با تیم خود را می‌دهند، زیرا از طریق اطلاعات و داده‌های قابل فهم، می‌توانند پیام‌ها و استراتژی‌های خود را بهتر به اعضای تیم ارائه دهند.
- تصمیم‌گیری مبتنی بر اطلاعات: داشبورد مدیریتی به مدیران کمک می‌کند تا تصمیمات خود را بر اساس داده‌ها و اطلاعات مستند بگیرند، که این امر احتمال موفقیت در تصمیم‌گیری‌ها را بالا می‌برد.
- مانیتورینگ عملکرد: با استفاده از داشبورد، مدیران می‌توانند به راحتی عملکرد پروژه‌ها، تیم‌ها و بخش‌های مختلف سازمان را مانیتور کنند و در صورت نیاز اقدامات اصلاحی را انجام دهند.
به طور کلی، داشبورد مدیریتی به مدیران کمک می‌کند تا اطلاعات مهم سازمان را به صورت ساده و قابل فهم در اختیار داشته باشند و بر اساس آنها تصمیمات بهتری را اتخاذ کنند.
ویژگی‌های داشبورد مدیریتی
یک داشبورد مدیریتی خوب باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- سادگی و قابلیت استفاده: داشبورد باید ساده، قابل استفاده و قابل فهم برای همه اعضای سازمان باشد، حتی افرادی که با تحلیل داده‌ها آشنا نیستند.
- تعامل‌پذیری: داشبورد باید امکانات تعاملی مانند فیلترها، جستجوی پیشرفته، و گزینه‌های نمایش اطلاعات را داشته باشد تا کاربران بتوانند به سرعت و با دقت به داده‌ها دسترسی پیدا کنند.
- انعطاف‌پذیری: داشبورد باید اجازه دهد که کاربران بتوانند اطلاعات را به شیوه‌های مختلف نمایش دهند و به نیازهای خاص خود سازگار شوند.
- محتوای مناسب: داشبورد باید اطلاعات کلیدی و مرتبط با هدف‌ها و استراتژی‌های سازمان را نمایش دهد و از اطلاعات زائد و بی‌اهمیت خودداری کند.
- به روزرسانی و آپدیت مداوم: داشبورد باید به روز شده و با تغییرات در شرایط کسب‌وکار همگام شود تا اطلاعات آن به درستی نشان داده شود.
- قابلیت انتخاب داده‌ها و چیدمان: کاربران باید قادر باشند داده‌های مورد نظر خود را انتخاب کرده و به دلخواه خود چیدمان داشته باشند.
- امنیت: داشبورد باید از نظر امنیتی قوی باشد تا اطلاعات حساس و محرمانه مورد حفظ قرار گیرد.
- تصویرسازی مناسب: استفاده از نمودارها، نمودارهای میله‌ای، جداول و سایر ابزارهای تصویری برای بهتر نمایش دادن اطلاعات و تحلیل آنها.
- موبایل‌فریندلی: داشبورد باید به طور متناسب با دستگاه‌های مختلف مانند کامپیوتر، تبلت و موبایل قابل مشاهده و استفاده باشد.
- تجربه کاربری عالی: داشبورد باید برای استفاده راحت و لذت بخش برای کاربران طراحی شده باشد و تجربه کاربری بیشتری را فراهم کند.
ابزارهای مناسب برای ساخت داشبوردها کدامند؟
برای ساخت داشبوردهای مدیریتی، می‌توانید از ابزارهای مختلفی استفاده کنید که امکانات متنوعی ارائه می‌دهند. برخی از این ابزارها عبارتند از:
- :Power BIاین ابزار از مایکروسافت قابلیت ساخت داشبوردهای پویا و تعاملی را فراهم می‌کند و از اتصال به منابع داده‌های مختلف مانند پایگاه‌های داده، فایل‌های اکسل و سایر منابع پشتیبانی می‌کند.
- Tableau :Tableau یکی از معروف‌ترین ابزارهای ساخت داشبورد مدیریتی است که امکانات بالایی در زمینه تجزیه و تحلیل داده‌ها و ایجاد نمودارهای تعاملی دارد.
- :Google Data Studioاین ابزار از گوگل قابلیت اتصال به منابع داده‌های مختلف مانند Google Analytics، Google Sheets و سایر سرویس‌های گوگل را داراست و امکان ساخت داشبوردهای تعاملی را فراهم می‌کند.
- Qlik Sense :Qlik Sense ابزاری پیشرفته برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و ساخت داشبوردهای تعاملی است که امکانات گسترده‌ای در زمینه بینابینی داده‌ها و ایجاد نمودارهای پیچیده دارد.
- :Microsoft Excel اگرچه Excel ابزاری برای ساخت داشبوردهای پیچیده محسوب نمی‌شود، اما برای ایجاد داشبوردهای ساده و استفاده از فرمول‌ها و چارت‌ها می‌تواند کارآمد باشد، به ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط.
هرکدام از این ابزارها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند، بنابراین قبل از انتخاب، بهتر است نیازهای خود را بررسی کنید و ابزاری را انتخاب کنید که بهترین تطابق را با نیازهای شما داشته باشد. با توجه به تجربیاتی که ما در سازمان‌های بزرگ در زمینه ساخت داشبوردهای مدیریتی داریم، استفاده از Power BI به دلیل امکانات فراوان و کاربرپسند بودن آن توصیه می‌شود. همچنین برای تسهیل راه‌اندازی و استفاده از Power BI نرم‌افزار مدیریت داشبوردهای پاور بی آی تحت عنوان نمایار تولید شده است که در محیط اینترنت یا شبکه داخلی قابل نصب و استفاده است.
